उत्पादनको सम्भाव्यता र बजारको मागलाई बुझेर कृषि कर्ममा लाग्ने हो भने जीविकोपार्जनका लागि विदेसिनु पर्दैन भन्ने कुरा पोखराका एक कृषकले प्रमाणित गरेका छन्। पोखरा महानगरपालिका–२८ स्याङखुदी टारीका कृषक सूर्यमोहन बास्तोलाले बाँझिएको भिरालो पाखोमा सुरु गरेको मरिच खेतीबाट राम्रो आम्दानी गरेर सबैका लागि उदाहरण बनेका हुन्।
घरको वरिपरि हुर्केका रूखका फेदमा लगाएको मरिचका बोटले निरन्तर फल दिन थालेपछि उनी हर्षित छन्। उत्पादित फल बिक्रीबाट वार्षिक एकदेखि तीन लाखसम्म आम्दानी हुने गरेको उनले बताए। मसलामध्येको अब्बल मानिने मरिच कालो सुनका रुपमा पनि परिचित छ। उनले सुकाएको मरिच प्रतिकिलो रु दुई हजारमा बिक्री गर्दै आएका छन्।
अमृत कुञ्ज अग्र्यानिक पर्माकल्चर फर्म दर्ता गरेका ६० वर्षीय बास्तोलाले भने, “रोग किराको प्रकोप नहुने, खासै स्याहारसुसार पनि गर्न नपर्ने, असिना, बाँदरले समेत खासै क्षति नगर्ने नगदे बाली मरिच पछिल्लो समय जीविकोपार्जनको मुख्य आधार बनेको छ।” झन्डै २० देखि ३० मिटरसम्मको लटरम्म फलेको हरिया काला झुप्पा देख्न सकिन्छ र यतिखेर कृषक बास्तोला पाकेको मरिच टिप्न व्यस्त छन्। मरिच खेतीले उनलाई आम्दानी मात्र दिएन, विभिन्न जडीबुटी लगाएर व्यावसायिक कृषिमा लाग्न प्रेरित पनि गरेको छ।
लगभग ३० रोपनी क्षेत्रफलमा पैलिएको उनको पर्माकल्चर फर्ममा विभिन्न प्रजातिका महत्वपूर्ण जडीबुटी, अगरउड, रक्तचन्दन, रातोकेरा, सितलचिनी, फलफूललगायतका विभिन्न ५५० भन्दा बढी प्रजातिका बोटबिरुवा हुर्केका छन्। घरबाट बाहिर निस्केपछि कुनै न कुनै प्रजातिका बिरुवा ल्याएर रोप्दै गर्दा जेठोबुढो धान उत्पादन गर्ने जग्गामा समेत हरियाली बनेको उनको फर्ममा अहिलेसम्म कुनै पनि विषादी प्रयोग भएको छैन, कम्पोष्ट मल प्रयोग गर्दै आएका छन्।
कृषक बास्तोलाले उत्पादित मरिचको फल बिक्रीबाट मात्र नभई पछिल्लो समय बिरुवा उत्पादन गर्दै आएका छन्। यस वर्ष ब्याडमा दुई हजार बिरुवा उत्पादन भएका छन्। बिरुवा बिक्रीबाट ५० हजारभन्दा बढी आयआर्जन गर्ने लक्ष्य रहेको छ। पोखरा महानगरपालिकाका प्रमुख धनराज आचार्यले केही समयअघि उनको फर्मको अवलोकन गरी उनले उत्पादन गरेको बिरुवा महानगरले खरिद गरेर कृषकलाई वितरण गर्ने योजना सुनाएका थिए।
वेगनास तालको जलाधार क्षेत्रमा पर्ने उक्त स्थान मरिचको लागि उपयुक्त वातावरण भएको प्रमाणीत गरेको पोखरा महानगर कृषि महाशाखा प्रमुख मनोहर कडरियाले जानकारी दिए।
